'Παλατάκι' στο Χα'ι'δάρι ,ποιοι ήταν οι ιδιοκτήτες του

Υπάρχουν πολλές εκδοχές σχετικά με την ανοικοδόμηση του Πύργου.

Μία εκδοχή αποδίδει τον σχεδιασμό και την ανοικοδόμησή του στον Γάλλο αρχιτέκτονα Φρανσουά Μπουλανζέ(François Boulanger), του οποίου τα κτίρια παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με το Παλατάκι. Η Βασίλισσα Αμαλία φέρεται να ζήτησε από τον αρχιτέκτονα να ακολουθήσει ως πρότυπο το Ανάκτορο Hohenschwangau του εξαδέλφου της διαδόχου Μαξιμιλιανού στο Schwanstein της Βαβαρίας. Ο Πύργος Βασιλίσσης εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 1854.

Μια δεύτερη εκδοχή θέλει ως δημιουργό του τον αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Σταμάτιο Κλεάνθη, κατά παραγγελία της Sophie de Marbois, γνωστής και ως Δούκισσα της Πλακεντίας. Μάλιστα, η Δούκισσα φαίνεται πώς χρησιμοποιούσε το Παλατάκι για τις μυστικές συναντήσεις της με τον λήσταρχο Νταβέλη, σύμφωνα με θρύλο της εποχής.

Η πιο εμπεριστατωμένη εκδοχή αναφέρει ότι ο αρχικός ιδιοκτήτης του Πύργου ήταν ο Χαϊντάρ Πασά, από τον οποίο πήρε το όνομά του τόσο το κτήμα όσο και η ευρύτερη περιοχή. Βάσει της μαρτυρίας του αγωνιστή Χρήστου Βυζάντιου, στην περιοχή υπήρχε κήπος με πύργο στο εσωτερικό του. Βέβαια, ο πύργος αυτός δεν είναι δυνατόν να ταυτιστεί με το Παλατάκι, καθώς η αρχιτεκτονική δομή του δευτέρου ανήκει σε μεταγενέστερο του 1830 ρεύμα. Ο ρομαντικός αρχιτεκτονικός ρυθμός έγινε αρκετά δημοφιλής τα πρώτα χρόνια μετά την Επανάσταση. Πιθανώς, ο προαναφερόμενος πύργος, που υπήρχε στο Χαϊδάρι το 1826, κατεδαφίστηκε, για να οικοδομηθεί το Παλατάκι.

Με φιρμάνι, το οίκημα αγοράστηκε από τον Παναγιώτη και την Άννα Λαζαρή και στη συνέχεια πέρασε στην ιδιοκτησία του Νικόλαου Νάζου, μετά το γάμο του με την κόρη τους Πηνελόπη και παρέμεινε στην κατοχή της οικογένειας μέχρι το 1895, οπότε και κατασχέθηκε. Ο Νικόλαος Νάζος, μετέτρεψε το Παλατάκι σε καλλιτεχνικό κέντρο, όπου σύχναζαν οι μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι Νικηφόρος Λύτρας και Νικόλαος Γύζης. Αδιάψευστα ίχνη της παρουσίας τους εκεί αποτελούν οι τοιχογραφίες «Οι τέσσερις εποχές» του Ν. Γύζη στον ξενώνα, καθώς και τοιχογραφίες του Λύτρα στον μικρό ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος βρισκόταν εντός των ορίων του αγροκτήματος. Με τον πλειστηριασμό επήλθε στην κατοχή του Νικολάου Θων, επιμελητή των ανακτόρων επί Γεωργίου Α'. Μάλιστα, η μαρμάρινη στήλη του Κάρολου Φαβιέρου που βρίσκεται μπροστά στην είσοδο του Πύργου, είναι μία πρωτοβουλία του Θων .
Το τζάκι στην κεντρική αίθουσα στο Παλατάκι
Στις αρχές του 20ού αιώνα το Παλατάκι πέρασε στην ιδιοκτησία του εφοπλιστή Αντωνίου Παληού, ο οποίος την ανακαίνισε ριζικά. Στα πλαίσια αυτής της ανακαίνισης αξιολογείται ότι έγιναν και οι οροφογραφίες των αιθουσών, όπως και η επιγραφή «Κρείσσον Φθόνος Οικτιρμού»(Καλύτερα να σε ζηλεύουν παρά να σε λυπούνται) πάνω από το τζάκι της κεντρικής αίθουσας του πρώτου ορόφου.

πηγη